Κατοικίδια και παιδιά

Το να έχουν κατοικίδιο δίνει μεγάλη ευχαρίστηση σε ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων.Τα κατοικίδια βοηθάνε τα παιδιά να μάθουν τη σημαντική ικανότητα της επικοινωνίας χωρίς λέξεις και επίσης, τους εγκαθιστούν μέσα τους ένα σεβασμό για τη φύση που μπορεί να είναι πολύ αξιόλογος. Ενεργούν ως μια πολύ χρήσιμη εισαγωγή στις εμπειρίες της ζωής και του θανάτου και τις επιστήμες της βιολογίας, της φυσικής ιστορίας και της αναπαραγωγής. Πραγματικά, η μελέτη των κατοικίδιων παίζει τώρα ένα σημαντικό ρόλο στις διάφορες περιοχές της διδακτέας ύλης των παιδιών. Τα παιδιά μπορούν επίσης, να μάθουν τις ευθύνες της «ιδιοκτησίας», όπως το τάισμα, η περιποίηση του τριχώματος, η άσκηση και η φροντίδα σε περίπτωση ασθένειας. Το να έχει ένα παιδί ένα κατοικίδιο μπορεί να είναι ένα πολύ χρήσιμο κοινωνικό πλεονέκτημα και βοηθάει στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και των φιλιών. Τα παιδιά μπορούν συχνά να βρουν ένα κοινό ενδιαφέρον με τους μεγαλύτερους ανθρώπους μέσω των κατοικίδιων. Οι μεγαλύτεροι μπορούν να διδάξουν ένα μικρό πολλά σχετικά με τη φροντίδα των κατοικίδιων και όπου υπάρχει διαφορά ηλικίας που μπορεί εύκολα να είναι και 50 χρόνια, η αγάπη για το κατοικίδιο βοηθάει στη γεφύρωση του «χάσματος των ηλικιών». Οι σχέσεις των παιδιών με γνώριμα ζώα, ιδιαίτερα κατοικίδια, είναι μοναδικές και διαφορετικές από τις σχέσεις τους με άλλους στον κοινωνικό τους κόσμο. Η σχέση με τα κατοικίδια ουσιαστικά είναι συμπληρωματική αυτών των άλλων σχέσεων παρά ένα υποκατάστατο για οποιοδήποτε άλλο είδος ανθρώπινης σχέσης.

Κάποιες απ’τις θετικές επιδράσεις από τη σχέση με τα ζώα συντροφιάς.

Μας κάνουν να ξεχνάμε τα προβλήματα και το άγχος μας

Είναι «άνευ όρων» σύντροφοι, των οποίων η αγάπη και η αφοσίωση είναι παντοτινή

Είναι ανιδιοτελή, αντάξια της εμπιστοσύνης μας, φίλοι στους οποίους μπορούμε να επενδύσουμε συναισθηματικά χωρίς το φόβο να εξαπατηθούμε ή να «χρησιμοποιηθούμε»

Τα ζώα συντροφιάς παρέχουν την ευκαιρία για στοργή και αποδοχή

Καλλιεργούν την υπευθυνότητά μας

Μας δημιουργούν την αίσθηση ότι «κάποιος μας χρειάζεται» και εξαρτάται από εμάς

Διευκολύνουν την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων

Μας κινητοποιούν για άσκηση και μάλιστα, όχι με καταναγκαστικό τρόπο

Μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε τη μοναξιά

Ενισχύουν την ενότητα και τη λειτουργία της οικογένειας

Μας βοηθούν να ξαναποκτήσουμε «επαφή με τα ζώα και τη φύση»

 

Τα δυναμικά και οι αλληλεπιδράσεις που οικοδομούν τον δεσμό του ανθρώπου με τα ζώα

1. Λεκτική επικοινωνία (ομιλία-φωνητική επαφή)

 

2. Μη λεκτική επικοινωνία (αισθητικά ερεθίσματα):

 

- Αφή (άγγιγμα-χάϊδεμα ζώου συντροφιάς)

 

- Οπτική επαφή, εκφράσεις προσώπου, στάσεις

σώματος.

 

3. Χρόνος «εγγύτητας» (χρόνος που ζούμε κοντά/μαζί)

 

4. Συμπεριφορές συνεργασίας-συμβίωσης:

 

- Τρώνε και κοιμούνται κάτω από την ίδια στέγη

 

- Μοιράζονται τον ελεύθερο χρόνο, διασκεδάζοντας μαζί

 

- Κοινές εμπειρίες, εξάρτηση, υπευθυνότητα

 

- Τα ζώα συντροφιάς ανατρέφονται συνήθως από ένα πρόσωπο (όπως και τα παιδιά)

 

5. Ανταπόκριση των ζώων συντροφιάς. Συμπεριφορές των ζώων συντροφιάς ενδεικτικές της προσήλωσης-ανταπόκρισης:

 

- «Συμμερίζονται» τα συναισθήματα και τις διαθέσεις αυτού που τα φροντίζει

 

- Του δημιουργούν την αίσθηση ότι βρίσκει «κατανόηση» από αυτά

 

- Χαίρονται όταν αυτός επιστρέφει στο σπίτι, λυπούνται όταν φεύγει

 

- Δείχνουν επιθυμία να τα χαϊδέψει και να τα φροντίσει

 

- Τον αναζητούν και «κουνούν την ουρά από χαρά».

Ορισμοί όρων

Ας δούμε κάποιους απτους όρους που χρησιμοποιούνται στην εναλλακτική θεραπεία μέσω ζώων :
Γάτες θεραπείας (Therapy Cats) : Οι γάτες θεραπείας προσφέρουν χαλάρωση και πολλά περισσότερα σε ανθρώπους που είναι κλεισμένοι στον εαυτό τους, μοναχικοί, άρρωστοι ή προβληματισμένοι.Δέχονται κάποιες φορές ειδική εκπαίδευση και κάνουν επισκέψεις σε ανθρώπους που ζουν σε γηροκομεία, νοσοκομεία και ιδρύματα και προσφέρουν ένα είδος αγάπης και ανακούφισης.
Σκυλιά υπηρεσιών (Service dogs) : Ένα σκυλί υπηρεσιών (που προσφέρει υπηρεσίες) είναι ένα ζώο (συνήθως είναι σκύλος) που εκπαιδεύεται ατομικά να κάνει δουλειά ή να εκτελεί δραστηριότητες προς όφελος ενός ανθρώπου με αναπηρία.
 Σκυλιά ισορροπίας (Balance dogs) : ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά για να βοηθάνε ανθρώπους που χρησιμοποιούν μπαστούνια ή πατερίτσες, παρέχοντας ισορροπία και σταθερότητα.
Σκύλοι βοηθοί ανθρώπων με Πάρκινσον : ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά που έχουν εκπαιδευτεί να καθορίζουν πότε ένας άνθρωπος με Πάρκινσον << παγώνει >>.Τα σκυλιά αυτά σπάνε το <<πάγωμα>>, με το να τους εξισορροπούν και να τους βοηθάνε να ανακτήσουν το βηματισμό τους.Αν ο άνθρωπος πέσει, ο σκύλος μπορεί να τον βοηθήσει να σηκωθεί.
 
Σκύλοι-οδηγοί (Guide dogs) : ειδικά εκπαιδευμένοι σκύλοι που καθοδηγούν τον άνθρωπο. Έχουν εκπαιδευτεί να ακούνε τις εντολές του ανθρώπου.

Σκυλιά-οδηγοί για τους τυφλούς και τους ανθρώπους με φθίνουσα όραση (Seeing dogs) :   τα σκυλιά-οδηγοί που ονομάζονται και σκύλοι-μάτια, λειτουργούν ως τα μάτια για τον τυφλό και τους ανθρώπους με φθίνουσα όραση. Κατευθύνουν τον άνθρωπο και υπακούουν στις εντολές του. Έχουν εκπαιδευτεί όμως, και σε ευφυή ανυπακοή, δηλαδή εκτιμούν μόνα τους την κατάσταση και δεν υπακούουν αν δεν είναι ασφαλές να υπακούσουν.
Ακούοντες σκύλοι για τους κωφούς και ανθρώπους με φθίνουσα ακοή (Hearing dogs) : τα σκυλιά αυτά εκπαιδεύονται ως ακούοντες σκύλοι για τους κωφούς και τους ανθρώπους με φθίνουσα ακοή. Επαγρυπνούν τους χειριστές τους σε ήχους που ο χειριστής δεν μπορεί να ακούσει. Αυτά τα σκυλιά όχι μόνον ειδοποιούν τον χειριστή τους όταν ακούνε έναν ήχο αλλά και καθοδη-γούν τον χειριστή τους στον ήχο.
Σκυλιά που ειδοποιούν για επερχόμενη επιληπτική κρίση και αντιδρούν σε αυτήν (Seizure alert dogs) : τα σκυλιά που έχουν εκπαιδευτεί να ειδοποιούν τους χειριστές τους όταν διαισθάνονται μια επερχόμενη επιληπτική κρίση, μερικές φορές μέχρι και ώρες πριν συμβεί αυτή. Εκτός από την προειδοποίηση, βοηθάνε τους χειριστές τους και μετά την κρίση να προστατευτούν.
Σκύλοι βοηθοί σε θέματα κινητικότητας : είναι τα σκυλιά που βοηθάνε τους ανθρώπους με περιορισμούς στην κινητικότητά τους. Αυτά τα σκυλιά είναι τα χέρια και τα πόδια αυτών των ανθρώπων.
Σκυλιά θεραπείας (Healing dogs) : εργάζονται σε νοσοκομεία, ιδρύματα αποκατάστασης, πειθαρχικά ιδρύματα και άλλα ιδρύματα. Δεν χρειάζεται να ανήκουν σε μια συγκεκριμένη φυλή ή να έχουν ειδικές ικανότητες, εκτός από το να είναι κοινωνικά και να έχουν σωστή συμπεριφορά. Τα σκυλιά θεραπείας κάνουν τη δουλειά τους απλά με το να επισκέπτονται ανθρώπους.
Σκύλοι διάσωσης (Rescue dogs) : ειδικά εκπαιδευμένοι σκύλοι που ψάχνουν και βρίσκουν ανθρώπους οι οποίοι κινδυνεύουν.

Φάσεις - Σταθμοί στη σχέση ανθρώπου - ζώων.

• θύτης-θύμα:
• εξημέρωση:
• κατοικιδιοποίηση (domestication):
• Γεωργική επανάσταση
• προσταγή γνώσης
• Βιομηχανική επανάσταση:
• εφηρμοσμένη γνώση:
• τεχνολογία
• Μεγαλουπόλεις:
• Επιβίωση
• Συνύπαρξη-Συνεργασία στο κυνήγι
• Συμβίωση-Εκτροφή-Χρήση ζώων για τροφή, προστασία, κυνήγι, συντροφιά, έλεγχο τρωκτικών
• Βιομηχανία εκμετάλλευσης ζώων
• Ζώα-πόλης, συνάνθρωπα ζώα
• Δεσμός προσήλωσης στα ζώα συντροφιάς
• Εξανθρωπισμός προσωποποίηση

 

 

Σεβασμός στην ίδια τη ζωή

Αν και η θεωρητική πραγματικότητα της σημερινής σχέσης μεταξύ του ανθρώπου και των ζώων εξυμνεί τη ζωοφιλία και την οικολογική συνείδηση, ωστόσο, τα πρακτικά δεδομένα και δρώμενα κατά την εφαρμογή αυτής της θεωρητικής πραγματικότητας, ιδιαίτερα στον Ελλαδικό χώρο, προσδίδουν ασυνέπεια των θεωριών στην πράξη. Παραδείγματα αυτής της ασυνέπειας είναι η κακομεταχείριση – κακοποίηση των ζώων (τσίρκο, ταυρομαχίες, εμπόριο γούνας, κυνομαχίες, πειράματα, κυνήγι, άθλιες συνθήκες διαβίωσης των παραγωγικών ζώων, παράνομο εμπόριο άγριων ζώων, ζωολογικοί κήποι) και η συχνή εγκατάλειψή τους (αδέσποτα).

Πρωταρχικός σκοπός λοιπόν είναι η συνειδητοποίηση της ωφέλιμης αυτής σχέσης μεταξύ ανθρώπου και ζώων. Σίγουρα όμως, για να υπάρχει αυτή η συνειδητοποίηση από την πλευρά του ανθρώπου, πρέπει πρώτα να υπάρχει ο σεβασμός. Σεβασμός απέναντι στο περιβάλλον, σεβασμός απέναντι στα ζώα. Πρέπει ο άνθρωπος να αναγνωρίσει στα ζώα το δικαίωμα να υπάρχουν με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Σεβασμός λοιπόν, απέναντι στην ίδια τη ζωή.

Η Σχέση του ανθρώπου με τα ζώα συντροφιάς

«Γνώρισα τον άνθρωπο και αγάπησα τα ζώα», λέει μια ρήση που ακούγεται παράξενα σε μια εποχή που εξορίζει το συναίσθημα. Η αλήθεια είναι πως είναι πιο εύκολο να αναπτύξει κανείς μια σχέση τρυφερότητας με ένα ζώο παρά με έναν άνθρωπο, γιατί από την πλευρά των ζώων η άδολη διάθεση είναι δεδομένη εκ των προτέρων.

«Το ζώο δεν αναπληρώνει την έλλειψη ανθρώπινης σχέσης», εξηγεί ο γιατρός Θάνος Ασκητής, «συμπληρώνει την ανάγκη μας για συναισθηματική επικοινωνία. Ο άνθρωπος νιώθει τρυφερότητα για τα ζώα, εκφράζεται καλύτερα όταν εξοικειώνεται μαζί τους». Ανεξάρτητα όμως, από το τι λένε οι ειδικοί, από τη δική μας πείρα ξέρουμε ότι τα ζώα είναι η καλύτερη συντροφιά, όταν αναζητάς αφοσίωση, πίστη, τρυφερότητα, αγάπη. «Τα ζώα», λέει ο Χρόνης Μίσσιος, γνωστός φιλόζωος, «μας βοηθούν να εκφράσουμε την καταπιεσμένη τρυφερότητα που κρύβουμε μέσα μας». Μια τρυφερότητα που έχουν ανάγκη να εκδηλώσουν μικροί και μεγάλοι, και την οποία τα ζώα, σίγουρα, θα ανταποδώσουν.

Τα ζώα και οι άνθρωποι ζούνε μαζί εδώ και χιλιάδες χρόνια, όμως, τα τελευταία 100 χρόνια, ο ρυθμός των αλλαγών σε αυτές τις σχέσεις είναι εξαιρετικός. Τα τελευταία 100 χρόνια, οι άνθρωποι έχουν εμφανώς αλλάξει τις απόψεις τους, τις σχέσεις τους και τη χρήση των ζώων και των προϊόντων από τα ζώα. Πολλές από αυτές τις αλλαγές έχουν συμβεί και στην εποχή μας.